Η άριστη γεωγραφική της θέση στην καρδιά της Μεσογείου και στο κέντρο της βόρειας Αφρικής, σε συνδυασμό με τα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου αλλά και την άγρια εδαφική της μορφολογία, όπου κυριαρχεί η απεραντότητα της Σαχάρας, η οποία διακόπτεται μόνο από τη λεπτή γόνιμη λωρίδα γης που διατρέχει τα παράλια της χώρας, είναι τα γεωγραφικά στοιχεία που σκιαγραφούν το γεωπολιτικό προφίλ της Λιβύης. Ένα προφίλ περιζήτητο από κάθε είδους επίδοξους κατακτητές, μια γεωπολιτική φυσιογνωμία που διαμόρφωσε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα την πολυκύμαντη ιστορία της χώρας.
Την 01/09/1969 σε ηλικία μόλις 27 ετών κι έχοντας σχηματίσει ήδη μια φανατική ομάδα ανθρώπων, που τον αναγνώριζαν ως αρχηγό τους, ο Μουανμάρ Καντάφι έκανε την επανάστασή του διακηρύσσοντας πως ότι κάνει το κάνει για το λαό του.
Η χώρα μετονομάστηκε σε Σοσιαλιστική Αραβική Δημοκρατία της Λιβύης ( Τζαμαχιρίγια αλ Αραμπίγια Αλ Λιμπίγιαλ), το βασιλικό καθεστώς αντικαταστάθηκε από σοσιαλιστικό, όλες οι ξένες στρατιωτικές βάσεις στο έδαφος της Λιβύης διαλύθηκαν, «θρησκεία-εθνικισμός-σοσιαλισμός» υπήρξε ο άξονας της εσωτερικής πολιτικής του νέου καθεστώτος. Ανώτατο κυβερνητικό όργανο της χώρας έγινε η «ηγεσία της επανάστασης» με επικεφαλής τον Καντάφι. Το κράτος ανέλαβε τον έλεγχο των τραπεζών, των ασφαλιστικών εταιριών και των εμπορικών επιχειρήσεων. Ο Καντάφι σταθεροποίησε τη θέση του αναλαμβάνοντας αυξημένες εξουσίες, ενώ περί το τέλος του 1971 κρατικοποίησε την «British Petroleum»
Σημειωτέον ότι, η Λιβύη κατατάσσεται ανάμεσα στις 11 μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες στον κόσμο. Εδώ μπορούν να απελευθερωθούν μερικοί από τους πιο σημαντικούς πόρους της Αφρικής: το 38% του πετρελαίου της ηπείρου, το 11% της ευρωπαϊκής κατανάλωσης. Το λιβυκό πετρέλαιο είναι πολύ υψηλής ποιότητος, δεν περιέχει θείο και γι’ αυτό διυλίζεται πιο εύκολα. Μιλάμε για ακατέργαστο πετρέλαιο που ανοίγει την όρεξη στις εταιρίες σε μια περίοδο ισχνών αγελάδων. Τα αποθέματα δε της χώρας θα μπορούσαν να επαρκέσουν για τα επόμενα 56 χρόνια. Συνεχώς όμως ανακαλύπτονται νέες πηγές.
Μέρισμα από τον φυσικό πλούτο δικαιούνταν όλοι
Η φιλοσοφία του Καντάφι ήταν : Αυτή τη χώρα είμαστε υποχρεωμένοι όλοι να την υπερασπιστούμε. (Η στρατιωτική θητεία ήταν τότε υποχρεωτική. Άνδρες και γυναίκες μόλις έκλειναν τα δεκαοκτώ υπηρετούσαν δύο χρόνια στο στρατό και μέχρι τα σαρανταπέντε τους καλούνταν ένα μήνα το χρόνο προκειμένου να ενημερώνονται για τα νέα όπλα).
Ο πλούτος της χώρας οφείλεται στο πετρέλαιο, και αφού εμείς θα χύσουμε το αίμα μας γι’ αυτήν αν βρεθεί σε κίνδυνο, ότι βγαίνει απ’ αυτή τη χώρα μας ανήκει, είναι δικό μας. Άρα δικαιούμαι να πάρω κάτι από τον πλούτο αυτής της χώρας. Κάτι που είχε αξιολογηθεί σε περίπου 130 δηνάρια (100$) το μήνα, ένα επίδομα που δικαιούνταν όλοι εφ’ όρου ζωής.
Το πετρέλαιο έρεε τότε άφθονο, τα 11 λίτρα κόστιζαν λιγότερο από 1 ευρώ, οι δρόμοι ασφυκτιούσαν από αυτοκίνητα γιατί όλοι είχαν δικό τους μεταφορικό μέσον και φυσικά το προτιμούσαν για τις μετακινήσεις τους. Πριν ξεσπάσει το χάος, η Λιβύη είχε χαμηλότερο ποσοστό κρατουμένων ακόμη και από την Τσεχική Δημοκρατία.
Βρισκόταν στην 61η θέση. Είχε το χαμηλότερο ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στην Αφρική. Ενώ στον υπόλοιπο κόσμο οι τιμές των τροφίμων συνεχώς αυξάνονταν, η κυβέρνηση της Λιβύης είχε καταργήσει όλους τους φόρους επί των τροφίμων. Η Λιβύη είχε το μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα στην Αφρική. Η κυβέρνηση φρόντιζε, ώστε ο καθένας να μπορεί να συμμετάσχει στην ευημερία. Ο πλούτος ήταν μοιρασμένος δίκαια. Στην χώρα δεν υπήρχαν κραυγαλέες κοινωνικές αντιθέσεις, Παρ’ όλες τις δύσκολες συνθήκες, οι άνθρωποι ήταν φτωχοί αλλά αξιοπρεπείς, υπερήφανοι και τίμιοι. Στη Λιβύη ζούσαν λιγότεροι άνθρωποι κάτω από το όριο της φτώχειας από ότι στην Ολλανδία.
Η παιδεία ήταν δωρεάν. Διέθεταν πολύ καλά νοσοκομεία και δωρεάν περίθαλψη. Τα νέα ζευγάρια επιδοτούνταν, έπαιρναν 50.000 ευρώ άτοκο δάνειο, τα αυτοκίνητα κόστιζαν πολύ φτηνά, οι αγρότες δεν φορολογούνταν, κλπ.
Ακόμη κι αν όλα αυτά είναι προπαγάνδα, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι ο Καντάφι έφερε νερό και δρόμους στην έρημο, κατασκευάζοντας το μεγαλύτερο αρδευτικό έργο στην ιστορία, γνωστό ως Great Man-Made River, ώστε να υπάρχει πρόσβαση σε νερό σε ολόκληρη την ερημώδη χώρα, αξίας $33 δις, εκτός του οδικού συστήματος. Η Λιβύη λοιπόν ήταν πλούσια; Όχι μόνο γιατί είχε πετρέλαιο αλλά (το κυριότερο) και γιατί δεν επέτρεπε σε ξένες εταιρείες να της το κλέβουν, όπως συμβαίνει στη Νιγηρία και στην Αλγερία, χώρες, που σε μεγάλο βαθμό ελέγχονται από την Shell. Η Λιβύη δεν διέθετε όμως μόνο πετρέλαιο. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η κεντρική της Τράπεζα είχε περίπου 144 τόνους χρυσού στα θησαυροφυλάκια της. Με αυτόν τον θησαυρό, ποιος χρειαζόταν τις διεθνείς Τράπεζες, ή το ΔΝΤ και τους κανόνες του;
Πουθενά, σε καμιά περιοχή απ’ όσες επισκέφτηκα δεν συνάντησα άστεγους, κουρελήδες, ζητιάνους να κοιμούνται στους δρόμους. Οι γυναίκες νοιάζονταν πολύ για την ανάπτυξη των παιδιών, φρόντιζαν να είναι καθαρά, ευγενικά και περιποιημένα. Είδα χαρούμενες παρέες παιδιών να πηγαίνουν το πρωί όλα μαζί σχολείο, να παίζουν στους δρόμους και τις αλάνες, όχι όμως να τρέχουν από πίσω μου γυρεύοντας λεφτά, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της Αφρικής.
Όμως, όποιος επισκεπτόταν τη Λιβύη πριν η χώρα παραδοθεί στον εμφύλιο πόλεμο, έπρεπε να είναι προετοιμασμένος ότι θα βρεθεί σ’ ένα καθεστώς «αυστηρής επιτήρησης». Πέντε χρόνια μετά την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, η Λιβύη ξεχωρίζει ως η μόνη χώρα στον κόσμο, πέρα από τη Συρία και το Ιράκ, όπου οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) ελέγχουν μεγάλες εκτάσεις εδαφών. Ο λόγος για έναν θύλακα πλάτους περίπου 240 χλμ. στα παράλια της Μεσογείου, ο οποίος «βλέπει» μάλιστα απέναντι την Ιταλία, τη Μάλτα αλλά και (διαγωνίως) την Κρήτη. Για τους εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους, η Λιβύη αποτελεί πλέον ιδανικό καταφύγιο αλλά και ιδανική νέα βάση για την επέκταση στην Αφρική, καθώς παραμένει ακυβέρνητη, έχει τεράστια αποθέματα πετρελαίου και «βλέπει» Ευρώπη.
SOS από τον ΟΗΕ για τη Λιβύη
Πέντε χρόνια μετά την Νατοϊκή στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη με στόχο την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, συγκλίνουσες πληροφορίες από διεθνή ΜΜΕ αναφέρουν ότι η Δύση προετοιμάζει νέα επέμβαση στην διαλυμένη αυτή χώρα προκειμένου να επιβάλλει την «τάξη» στο χάος που η ίδια δημιούργησε με την επέμβασή της το 2011.
Πάνω από 2,4 εκατομμύρια Λίβυοι και μετανάστες στη χώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ανθρωπιστική κρίση που επιδεινώνεται μέρα τη μέρα, όπως επισήμανε ο ΟΗΕ χθες με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπισμού. Πάνω από 2,4 εκατομμύρια άνθρωποι στη Λιβύη χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Δεν έχουν φάρμακα, εμβόλια και αντιμετωπίζουν επικίνδυνες ελλείψεις στις νοσοκομειακές υπηρεσίες. Σχεδόν 300.000 παιδιά δεν πάνε σχολείο και σχεδόν 350.000 Λίβυοι έχουν εκτοπιστεί σε όλη τη χώρα...
