Γιόγκα: είναι η διδασκαλία των απόκρυφων νόµων της φύσεως, σηµαίνει «ένωση» και οι διάφορες µέθοδοι έχουν σαν στόχο να µας καταστήσουν ικανούς να συνδεθούμε µε τον υπερβατικό κόσµο. Η γιόγκα συνίσταται στο ν' αποσπασθεί κανείς από κάθε ενέργεια των αισθήσεων, διατηρώντας τον νου προσηλωμένο στην καρδιά και συγκεντρώνοντας την ζωτική πνοή στην κορυφή του κεφαλιού.
Η Γιόγκα είναι µια αληθινά µεγάλη επιστήµη που µπορεί να βελτιώσει τον άνθρωπο σε σχεδόν απίστευτο βαθµό. Η επιστήµη αυτή στην Ινδία είναι γνωστή εδώ και αιώνες. Διδάσκονται τις στάσεις της από την πιο τρυφερή τους ηλικία. Τα µέλη, ο σκελετός, οι µυς, τα πάντα είναι συνηθισμένα στη Γιόγκα. Η Γιόγκα δεν είναι κατάλληλη για τους Δυτικούς, χωρίς αναγκαίες τροποποιήσεις, ιδίως για ανθρώπους µέσης ηλικίας οι οποίοι πολλές φορές µπορεί να κάνουν πραγµατικά κακό στον εαυτό τους δοκιμάζοντας ορισµένες στάσεις, εκτός αν είναι ασκήσεις ειδικά μελετημένες και πάντα πρέπει να υπάρχει προειδοποίηση για τους ανθρώπους που θα τις δοκιμάσουν. Αν θέλει κανείς να εξασφαλιστεί εντελώς από λάθη και ατυχήµατα χρειάζεται ένα πολύ καλό Ανατολίτη δάσκαλο, κάποιον εξαιρετικά εκπαιδευµένο στην αντρική και γυναικεία ανατοµία. Γιατί δεν είναι µόνο οι στάσεις που µπορεί να βλάψουν αλλά και οι αναπνευστικές ασκήσεις ακόµη.
Η Χάθα-Γιόγκα διδάσκει τον τέλειο έλεγχο πάνω στο φυσικό σώµα, ή «όχηµα».
Η Κουνταλίνι-Γιόγκα οδηγεί στην απόκτηση ψυχικών δυνάµεων, διορατικότητας, τηλεπάθειας.
Η Λάγια-Γιόγκα διδάσκει τέλειο έλεγχο πάνω στο νου κ’ ένα από τ' αποτελέσµατα της είναι να θυµάσαι για πάντα κάτι που άκουσες ή διάβασες.
Η Ράγια- Γιόγκα προετοιμάζει εκείνον που την ακολουθεί για υπερβατική συνείδηση και σοφία.
Όλοι οι τύποι του Γιόγκα που διδάσκονται σήµερα στη Δύση είναι ατελείς, καταρχήν γιατί είναι παρηκμασμένη και εκφυλισμένη η εποχή µας, η ζωή µας κυλάει µέσα στο άγχος και το φόβο, στο πλήθος των αντιξοοτήτων και αντιπαλοτήτων.
'Ηµαστε αγκιστρωμένοι στις υλικές απολαύσεις, έχουµε χαµηλή πνευματικότητα. Δεν µπορούµε να κάνουµε τίποτε περισσότερο παρά να περιοριστούμε σε µια ψευτοπροσαρµογή της µεθόδου για να ικανοποιήσουμε προσωπικές αδυναµίες, ή ιδιοτελείς στόχους. Βλέπουµε ανθρώπους να ξοδεύουνε πάρα πολλά χρήµατα για να παρακολουθήσουν µαθήµατα ασκήσεων γυµναστικής και εισπνοών µε την υπόσχεση ότι θα βελτιώσουν, την σιλουέτα τους, την σεξουαλική τους ζωή ή ότι θα παρατείνουν την ζωή τους µερικά χρόνια κι αυτό είναι τραγελαφικό. Κανείς δεν µπορεί να γίνει γιόγκι χωρίς να εγκαταλείψει κάθε επιθυµία υλικής απόλαυσης και ικανοποίησης των αισθήσεων. Το να προσπαθήσει κανείς να εξασκήσει το Γιόγκα του διαλογισµού σε µεγάλη πόλη ή σ' ένα κέντρο γιόγκα είναι µια παρανόηση.
Γιόγκι: ονοµάζεται το πρόσωπο που έχει συνείδηση του πνευµατικού του εαυτού, ο άνθρωπος που αισθάνεται απόλυτη ικανοποίηση µε την πνευματική του γνώση και την πραγματοποίηση αυτής της γνώσης, ελέγχει απόλυτα τον εαυτό του και βλέπει µε τον ίδιο τρόπο όλα τα πράγµατα είτε αυτά είναι χρυσάφι, είτε πέτρα είτε σβώλος από χώµα. Στην Ινδία όποιος εξασκεί το γιόγκα µε σοβαρότητα παραµένει συνήθως µπραµατσάρι δηλαδή άγαµος. Υπάρχουν δύο είδη µπραµατσαρι -ο ένας είναι εντελώς άγαµος, ο άλλος γκριχάστα- µπραµατσάρι, παντρεµένος αλλά ελέγχει αυστηρά τις σχέσεις του µε την γυναίκα του και αποφεύγει την επαφή µε άλλες γυναίκες. Με αυτόν τον τρόπο, µε την πλήρη δηλ. αγαµία ή µε µία ελεγχόμενη σεξουαλική ζωή ο νους γαληνεύει. Πολλοί γιόγκι και σοφοί ζουν στην μοναξιά και σπάνια µόνο αφήνουν τα ερημητήρια τους και συμμετέχουν σε ειδικές τελετές.
Κάθε δώδεκα χρόνια χιλιάδες γιόγκι και σοφοί συγκεντρώνονται σε ιδιαίτερους άγιους τόπους όπως το Αλλάχαµπαντ, Χαρίντουαρ, για την µεγάλη γιορτή Κουµπ-Μελά, όπως ακριβώς οι επιχειρηµατίες συγκεντρώνονται για ένα συνέδριο.
Εκτός από τη ζωή στην αποµόνωση ο γιόγκι θα πρέπει να είναι ελεύθερος από κάθε υλική επιθυµία και δεν πρέπει να εξασκεί το γιόγκα µε σκοπό το κέρδος ή την απόκτηση υπερφυσικών δυνάµεων. Η διατροφή πρέπει να είναι µετρηµένη, αρκετή για να διατηρεί µαζί το σώµα και την ψυχή, και δεν πρέπει ν' αποβλέπει στην ευχαρίστηση της γεύσης. Στην Ινδία οι γιόγκι τις περισσότερες φορές τρέφονται µ' ένα µικρό µπολάκι ρύζι την ηµέρα, και τίποτε άλλο, κοιμούνται λιγότερο από έξι ώρες. Δεν µπορεί ν' ακολουθήσει κανείς τη γιόγκα του διαλογισµού αν κοιµάται είτε υπερβολικά είτε πολύ λίγο. Το κάπνισµα, η κατανάλωση αλκοόλ και τοξικών ουσιών απαγορεύονται αυστηρά γιατί εμποδίζουν την απελευθέρωση της ενέργειας. Σκοπός του Γιόγκα είναι ο εξαγνισµός, τη συνειδητοποίηση του πραγµατικού µας εαυτού. Εξαγνισµός σηµαίνει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ύπαρξη µας ταυτίζεται µε την πνευµατική µας ψυχή και όχι µε το υλικό µας σώµα. Εν τούτοις το σώµα αυτό επιδρά πάνω µας µε τέτοιο τρόπο, ώστε να νοµίζουµε ότι είµαστε αυτό τούτο το σώµα µας.
Στη δύση είναι διαδεδομένη η αντίληψη ότι το γιόγκα δεν τίποτε άλλο παρά διαλογισµός στο κενό. Οι Βεδικές γραφές όµως δεν περιγράφουν πουθενά τέτοιου είδους διαλογισµό και διδάσκουν ότι γιόγκα σηµαίνει να συγκεντρώνει κανείς το νου πάνω στον Βίσνου - όπως διδάσκεται στην Μπαγκαβάντ - γκιτά.
Όταν ο γιόγκι φτάσει στο σηµείο να ελέγχει µε την εξάσκηση το νου του και απελευθερωµένος από κάθε υλική επιθυµία έρθει σ' επαφή µε το Απόλυτο λέµε ότι πέτυχε η πραγµατοποίηση της γιόγκα. Η ένδειξη της αληθινής συνειδητοποίησης είναι η ηρεµία, η γαλήνη του νου, (η ΝΙΡΒΑΝΑ), ο οποίος δεν ταράσσεται πια από την έλξη του υλικού κόσµου. Ινδουιστές - Σαντού: Οι Ινδοί ασκητές που αποκαλούνται «σαντού» (απαρνητές των εγκοσµίων - απελευθερωµένες ψυχές) και εσφαλµένα γιόγκι ή φακίρηδες, δεν ανήκουν σε καµία κάστα γιατί η απόλυτη απόσπαση τους από την κοινωνία καθιστά τον όρο «χωρίς κάστα» πραγματικότητα. Είναι πρόσωπα πολύ σεβαστά, µερικοί τιµώνται και ως άγιοι, ζουν σ' ερηµητήρια που βρίσκονται κατά κανόνα στις όχθες των ιερών ποταµών, στις παρυφές κάποιου δάσους, σε µέρη ήσυχα κι απομονωμένα.
Βιβλικές κοκκαλιάρικες µορφές µε ρυτιδωμένα χαρακτηριστικά, βαθουλωµένες κόγχες, κόκκινες κόρες µατιών, αετίσια µύτη, πεταχτά δόντια, δυνατά σαγόνια. Περπατούν ξυπόλητοι - ενίοτε µε σανδάλια όταν διανύουν µακρινές αποστάσεις σε κακοτράχαλους δρόµους- φορούν ένα κόκκινο ή πορτοκαλί κουρελιασµένο χιτώνα που τον δένουν στο ύψος της καρδιάς, τους χρησιµεύει για μανδύας και µια κόκκινη εσάρπα που κρέµεται από τον ώµο τους, τους εξυπηρετεί σαν κουβέρτα - κρεβάτι. Στο δεξί χέρι κρατούν ένα ραβδί από µπαµπού, παραµερίζουν µ' αυτό τ' αγκάθια ή τα κλαδιά που εµποδίζουν τον δρόµο τους, το χρησιμοποιούν ακόµη για να δοκιµάσουν το βάθος ενός ποταµού όταν θέλουν να τον περάσουν, στο άλλο κρατούν ένα ταγάρι µε όλο τους το βιος, ένα ξυστρί για να καθαρίζουν το σώµα τους, µία γαβάθα, ένα κύπελλο, ένα κουτάλι, ένα σουρωτήρι, ένα δοχείο για το νερό.
Ζητιανεύουν την τροφή τους -στην Ανατολή είναι πολύ συνηθισμένο θέαµα για µια νοικοκυρά να βγαίνει στην πόρτα της κατά το απογευµατάκι και να βρίσκει έναν σαντού µε την ταπεινή γαβάθα της ζητιανιάς. Έχει γίνει µέρος της ζωής της, να υπολογίζει, δεν έχει σηµασία πόσο φτωχή είναι, ότι πρέπει να έχει φαγητό και για τον ζητιάνο σαντού που εξαρτιέται από την γενναιοδωρία της.
Θεωρείται τιµή για το σπίτι όταν ένας σαντού του ζητάει να τον συντηρήσει. Οι σαντού δεν τρώνε πολύ, ζούνε λιτά όσο χρειάζεται για να µην γίνουνε λαίµαργοι. Το φαγητό τους δεν περιλαµβάνει κρέας, ψάρι, µέλι. Την εποχή της νηστείας τρώγουν την τροφή τους χωρίς αλάτι και µπαχαρικά. Το πολύ φαγητό εµποδίζει την πνευµατική ανάπτυξη. Κοιµούνται στο χώµα χωρίς στρωσίδια, φροντίζουν την καθαριότητά τους, μακραίνουν τα µαλλιά τους χωρίς να τα ξυρίζουν και τα τυλίγουν σε κότσο.
Αφιερώνουν το µεγαλύτερο µέρος της ηµέρας στη µελέτη, τον διαλογισµό, και τις τελετουργίες που τις τελούν το πρωί µε την Ανατολή του ηλίου, το µεσηµέρι, και το βράδυ. Καθισµένοι στη φιλική σκιά κάποιου δένδρου είναι πάντα πρόθυµοι να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σ' όποιον τις χρειάζεται. Εκείνοι που έχουν ανάγκη από πνευµατική ή ιατρική ανακούφιση έρχονται σ' εκείνον για βοήθεια, κι αυτός προσφέρει τις υπηρεσίες του δωρεάν όποιες κι αν είναι κι όσο χρόνο κι αν του πάρουν.
Οι γκουρού αυτοί συγκεντρώνουν γύρω τους κι ευφυείς µαθητές (που θέλουν να φτάσουν στο επίπεδο της πνευµατικής συνειδητοποίησης δια µέσου µιας από τις µεθόδους του γιόγκα). Κάθε µέρα - για πολλές ώρες, κάθονται όλοι κατάχαµα και δίνουν μεγάλη προσοχή στα λόγια τους. Μία από τις µεθόδους που χρησιµοποιούν είναι να τους βάζουν να ξαναλένε σωστά, µετά απ' αυτούς, λέξη προς λέξη, ολόκληρα κατεβατά από ιερά κείµενα.
Τους γκουρού τους επισκέπτονται και διάφοροι µεγαλοσχήµονες του κόσµου τούτου που τους προσελκύει η φήµη της σοφίας και της υπερφυσικής τους δύναµης. Οι σαντού ταξιδεύουν συνέχεια από ιερή πόλη σε ιερή πόλη. Την εποχή µόνο των βροχών µένουν σε κάποιο καταφύγιο ή µοναστήρι, κι όταν περάσει ξαναφεύγουν για να πάνε σε ιερούς τόπους ή σε τόπους προσκυνήµατος.