Eleni Grigoriadou : Ισλανδία: αχνίζουσα γη.

Ισλανδία σημαίνει: απαράμιλλη ηφαιστειακή δραστηριότητα, αχνίζουσα γη, μεγαλοπρεπείς παγετώνες, ονειρικές παγετωνικές λίμνες, αναρίθμητα ορμητικά ποτάμια, βροντώδεις καταρράκτες, ειδυλλιακά προστατευόμενα πάρκα. Η Ισλανδία είναι μία χώρα πρότυπο, το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων είναι πάρα πολύ υψηλό, μαζί με την Νορβηγία και την Φιλανδία είναι επικεφαλής των πιο "Πράσινων" χωρών του πλανήτη που φροντίζουν το περιβάλλον και την ευημερία των πολιτών.

Τα κριτήρια με τα οποία καταρτίστηκε ο κατάλογος των πιο "πράσινων"χωρών είναι περιβαλλοντικά όπως: η ποιότητα του αέρα και του νερού, η βιοποικιλότητα, εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά και κοινωνικά όπως: το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, η πρόσβαση στην εκπαίδευση, το ποσό της ανεργίας και το προσδόκιμο ζωής. Η περιοχή δεδομένης της ύπαρξης ηφαιστείων που υπολογίζονται πάνω από 200, ορισμένα από τα οποία είναι ενεργά, πολλών πάγων (περίπου 13.000χλμ) και λιμνών (14.500χλμ) δεν είναι ευνοϊκή για εγκατάσταση.

Ο περισσότερος πληθυσμός βρίσκεται μεταξύ Reykjavik, Vik, Husavik και Akureyri. To 10% της έκτασης είναι αιώνιος παγετώνας και το άλλο 15% πεδία πρόσφατης λάβας αδιαμόρφωτης ακόμη από τη διαβρωτική δύναμη του νερού και του ανέμου. Σ’ ορισμένα μέρη της νότιας Ισλανδίας η μέση ετήσια βροχόπτωση ξεπερνά τα 4μ. μ’ αποτέλεσμα πρόσφατες επιφάνειες λάβας να καλύπτονται από παχύ στρώμα βρύων. Αντίθετα στην βορειοανατολική πλευρά όπου η ετήσια βροχόπτωση δεν ξεπερνά τα 50 εκατοστά, επιφάνειες λάβας χιλιάδων ετών είναι εκτεταμένες έρημοι.

Το νερό είναι "πανταχού παρών" χιλιάδες λίμνες, λιμνούλες, ρυάκια ενώνονται με εκατοντάδες ποτάμια που γίνονται καταρράκτες. Σε κάθε χιλιόμετρο συναντάς ένα ποτάμι, τα μεγαλύτερα πηγάζουν από τους παγετώνες, έχουν έναν απίστευτο όγκο νερού, σχηματίζουν τρομακτικά δυνατούς καταρράκτες και ρέουν προς την ακτή. Το θέαμα αυτού του τεράστιου όγκου των υδάτων είναι καταπληκτικό και ζηλευτό για εμάς τους "φτωχούς συγγενείς" που οσονούπω θα πούμε το νερό-νεράκι.

Τα φράγματα κατά πλάτος των παγετωδών ποταμών που ρέουν με ταχύτητα, παρέχουν στη χώρα υδροηλεκτρικά παραγόμενο ρεύμα περισσότερο απ’ αυτό που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες. Τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια δίνουν άφθονη, πεντακάθαρη ενέργεια και μόνο το 15% έχει χαλιναγωγηθεί. Η Ισλανδία έχει πλεόνασμα ενέργειας και η κυβέρνηση προσπαθεί να προσελκύσει επενδύσεις από ενεργοβόρες βιομηχανίες όπως η βιομηχανία αλουμινίου. Είναι όμως αδικημένη από μεταλλεύματα και πετρέλαιο, τα πάντα εδώ εισάγονται και αυτό εξηγεί την τρομερή ακρίβεια που επικρατεί.

Είναι αστραφτερή και πεντακάθαρη, οι πόλεις, η φύση, όλα λάμπουν, δεν βλέπεις σκουπίδι πουθενά, ούτε για δείγμα, και πώς να μην είναι με τέτοια αφθονία θερμών υδάτων. Οι Ισλανδοί είναι άνθρωποι με πολύ αναπτυγμένη οικολογική συνείδηση, νοιάζονται και φροντίζουν για το περιβάλλον. Το κάπνισμα απαγορεύεται αυστηρά σ’ όλους τους εσωτερικούς χώρους. Είναι όμως μανιώδεις καπνιστές και όλοι καπνίζουν έξω. Πετούν τα’ αποτσίγαρα είτε στο προσωπικό τους μίνι-τασάκι, είτε στα σταχτοδοχεία που υπάρχουν στις εισόδους των κτιρίων, στα πάρκα, στους δρόμους. Το να πετάξεις αποτσίγαρο στο δρόμο είναι αδιανόητο.

Η Ισλανδία έχει τρία μεγάλα Εθνικά Προστατευόμενα Πάρκα και άπειρα μικρά. Το 9% της επιφάνειας της είναι πλήρως προστατευόμενες περιοχές, ενώ το 7% προστατεύεται εν μέρει. Αυτή η χώρα είναι ένα απέραντο πάρκο που προσφέρεται για ανεπανάληπτες περιπέτειες. Το οδικό δίκτυο είναι πολύ περιορισμένο, ένας κυκλικός δρόμος ακολουθεί την περιφέρεια του νησιού με μεγάλα διαστήματα χωρίς άσφαλτο. Τα Εθνικά Πάρκα διαθέτουν πολύ καλό δίκτυο μονοπατιών, κάμπινγκ σε σημεία στρατηγικής σημασίας και προσφέρουν την ευκαιρία για ημερήσιες και πολυήμερες εκδρομές πεζοπορίας.

Το Pingvellir ή Thingvellir National Park βρίσκεται 125χλμ νοτιοανατολικά του Reykjavik κοντά στη χερσόνησο Rekjanes , στην ηφαιστιογενή περιοχή του Hengill. Η πρώτη Ανοικτή Βουλή του κόσμου δημιουργήθηκε εδώ το 930 από τους Βίκινγκς. Η ευρύτερη περιοχή αποτελεί από το 2004 προστατευόμενο Εθνικό Πάρκο από την UNESCO, λόγω του ότι στο σημείο αυτό οι δύο μεγάλες τεκτονικές πλάκες των Ηπείρων πλησιάζουν η μία την άλλη. Η περιοχή παρουσιάζει τεράστιο γεωλογικό ενδιαφέρον καθώς πλαισιώνεται από καταρράκτες, λίμνες και φαράγγια που την καθιστούν μία από τις πιο επιβλητικές της χώρας.

Στην ευρύτερη περιοχή του πάρκου, σε απόσταση 60χλμ. (μιλάμε για πάρκα χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων) βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα τρανό παράδειγμα της φύσης, στον καταρράκτη Gullfoss (χρυσές μπάλες), που είναι στην πραγματικότητα δύο διαφορετικοί καταρράκτες με μικρή απόσταση μεταξύ τους. Η συνδυασμένη πτώση τους είναι 32 μέτρα και το κάτω φαράγγι έχει μήκος περίπου 2 χιλιομέτρων, με στήλες βασάλτη σαν σωλήνες εκκλησιαστικού οργάνου που ανυψώνονται προς τα πάνω από τη βάση τους. Το ανέβασμα ενός μονοπατιού οδηγεί στη βόρεια πρόσοψη του καταρράκτη, που σου επιτρέπει να φτάσεις σε απόσταση αναπνοής από τη ροή του νερού. Τα σύννεφα από ψιχάλες που δημιουργούν φωτογονικά τόξα σε καταβρέχουν από την κορυφή έως τα νύχια. Ένα θέαμα στα όρια της έκστασης!!

Το ανέβασμα ενός μονοπατιού οδηγεί στη βόρεια πρόσοψη του καταρράκτη, που σου επιτρέπει να φτάσεις σε απόσταση αναπνοής από τη ροή του νερού. Τα σύννεφα από ψιχάλες που δημιουργούν φωτογονικά τόξα σε καταβρέχουν από την κορυφή έως τα νύχια. Ένα θέαμα στα όρια της έκστασης. Αφήνοντας πίσω μας το Pingvellir Park και τον Gullfos εισερχόμαστε στο Porsmork την περιοχή των Sagas. (Οι Ισλανδικές Σάγκα είναι ιστορίες σε πεζό λόγο που περιγράφουν κατά βάση γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ισλανδία κατά την περίοδο της εγκατάστασης. Είναι γραμμένες στην Αρχαία Σκανδιναβική γλώσσα κατά τη διάρκεια του 12^ουέως τον 15^ο αιώνα και κυρίως κατά το μέσον της εποχής).

Κοντά στο χωριό Hvolsvollur υπάρχει ένα κέντρο ισλανδικών θρύλων με πληροφορίες για την προϊστορία των διαφόρων ιστοριών. Στην περιοχή αυτή βρίσκεται: μία πανέμορφη κοιλάδα όπου οι κάτοικοι του Reykjavik συρρέουν εδώ τα σαββατοκύριακα να χαρούν τη φύση, το περπάτημα στο δάσος και την ωραία θέα, ενώ η πτώση των νερών του θεσπέσιου καταρράκτη Skogarfoss, προσφέρει μία από τις καλύτερες ευκαιρίες για φωτογράφηση της Νότιας Ισλανδίας. Ένα καλά σημασμένο μονοπάτι ξεκινά από εδώ και περνά διαμέσου των παγοσκεπών κορφών Eylafjallajokull και Myzdasjokull πάνω από το πέρασμα fimmvorduhals, είναι πολύ δημοφιλή στους πεζοπόρους μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου.

Συνεχίζοντας προς τα Ανατολικά, η επόμενη αξιόλογη στάση είναι η παραλιακή πόλη Vik I Myrdal (κόλπος της βαλτώδους κοιλάδας). Μια πανέμορφη μικρή πόλη που δέχεται την μεγαλύτερη βροχόπτωση. Οι περισσότεροι έρχονται εδώ για να θαυμάσουν τους μαύρους ηφαιστειακούς λόφους και να παρατηρήσουν τη ζωή των πουλιών. Τρεις απόκρημνοι βράχοι, γνωστοί ως Reynisdrangar (βράχοι γίγαντες) αναδύονται από τη θάλασσα. Ο θρύλος λέει πως είναι φιγούρες γιγάντων πριν να τους χτυπήσει το φως του ήλιου. Όποια και αν είναι η προέλευση τους βρίθουν από πουλιά, γλάροι, αρπακτικά, θαλάσσια χελιδόνια, θαλασσοπούλια, βρίσκουν εδώ καταφύγιο το καλοκαίρι.

Μετά από μία διαδρομή πέντε ωρών μέσα από έρημες πεδιάδες λάβας και sandur(ένα μείγμα λάσπης, άμμου και χαλικιού) εισερχόμαστε στην περιοχή του Πάρκου Skaftafell, που βρίσκεται μεταξύ του Kirkjubaejarklastur και του Hofn.Το πάρκο ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1967, μεγεθύνθηκε δύο φορές από τότε και μετρά περίπου 1.700 τετραγωνικά χλμ γεγονός που το καθιστά το δεύτερο Εθνικό Πάρκο της Ισλανδίας.

Η περιοχή είναι μία όαση που προστατεύεται από τους παγετώνες Vatnajokull και Otaefajokul, όπου μέσα στο φαράγγι της ευδοκιμεί ένα μεγάλο δάσος από σημύδες, περισσότερα από 250 είδη ανώτερων φυτών, ενώ στα απόκρημνα βράχια φωλιάζουν 30 είδη σπάνιων πουλιών. Μονοπάτια πεζοπορίας περνούν μέσα από ηφαιστειακά τοπία απείρου κάλλους και προσφέρουν ένα αξέχαστο θέαμα στους πεζοπόρους. Το πάρκο διαιρείται σε τρεις περιοχές: Skaftafell, Sandar, Lagagikar.

Ο Vatnajokull καλύπτει το 10% της Ισλανδίας και θεωρείται ο μεγαλύτερος πολικός όγκος της Ευρώπης. Στο εσωτερικό του φιλοξενεί πολλά ενεργά ηφαίστεια που κυριολεκτικά τρώνε τον πάγο και προκαλούν συχνά τρομερούς σεισμούς. Μία από τις γλώσσες του Vatnajokull καταλήγει στην παραμυθένια λιμνοθάλασσα Jokullsarlon, όπου μικρά και μεγαλύτερα παγόβουνα αποσπώνται από τον παγετώνα και αργοπλέουν στα κρυστάλλινα νερά της λίμνης, ώσπου να συναντήσουν τον Ατλαντικό. Η λίμνη βρίσκεται 1,5 χλμ. από την άκρη του ωκεανού, καλύπτει μια έκταση περίπου 18 km2 και είναι ένα από τα πιο διάσημα τουριστικά αξιοθέατα της Ισλανδίας. Εδώ ο επισκέπτης έρχεται αντιμέτωπος με ένα εξωπραγματικό υπερθέαμα, ένα φυσικό θαύμα, το οποίο έχει αποτελέσει σκηνικό για δεκάδες ταινίες. Συνεχίζουμε προς τ’ ανατολικά Φιόρδ, διασχίζουμε την ερημική ενδοχώρα και κατευθυνόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Jokulsargljufur. Το πάρκο ανακαλύφθηκε το 1973, η προστατευόμενη περιοχή απλώνεται σε ακτίνα 120χλμ και περιλαμβάνει τον ποταμό Jokulsa a fjollum, τους καταρράκτες Dettifoss, Hafragilsfoss, Selfoss και τα φαράγγια Asburgi και Westurdalur.

Ο ποταμός Jokulsa πηγάζει από τον Vatnajokul διασχίζει μία πορεία 200χλμ και χύνεται στη θάλασσα Oxarfjodur. Ο επιβλητικός καταρράκτης του, ο Dettifoss, έχει έναν όγκο νερού που ξεπερνά τα 193km2 νερού το λεπτό. Η πτώση του είναι 45μέτρα και το κάτω φαράγγι είναι το μεγαλύτερο και θεαματικότερο στην Ισλανδία. Το μήκος του φτάνει τα 25χλμ, το πλάτος του 1/2 χλμ και το ύψος του σε πολλά σημεία ξεπερνά τα 100 μέτρα. Τα ορμητικά νερά και η λάβα έχουν κατασπαράξει το έδαφος και έχουν δημιουργήσει φαράγγια απίστευτης ομορφιάς, μεταξύ των οποίων το πιο διάσημο είναι το Asburgi.

Ένας τόπος παραμυθιού, από το ψυχρό και ορεινό τοπίο μπαίνεις μέσα σε μια όαση, όπου η βλάστηση οργιάζει, τα πουλιά σε μαγεύουν με το κελάηδισμα τους και το κλίμα είναι τόσο θερμό σαν να βρίσκεσαι σε τροπικό νησί. Ο ουράνιος τόπος!!! H Ισλανδία ενδείκνυται για road trip και ο Ring Road, ο δρόμος που διασχίζει τις ακτές της είναι η ιδανική διαδρομή για ταξίδι με αυτοκίνητο. O Highway 1, όπως ονομάζεται, έχει 830 μίλια μήκος και περνά απ’ όλα τα εντυπωσιακά σημεία της χώρας. Οι Ισλανδοί έχουν αναγάγει τον τουρισμό σε επιστήμη, information desk υπάρχουν σε κάθε σημείο ενδιαφέροντος. Οι προτεινόμενες διαδρομές στα βουνά εξάπτουν την φαντασία, τα γαλάζια νερά των λιμνών σε προσκαλούν για βουτιές, τα άγρια νερά των ποταμών για ράφτινγκ και καγιάκ, τα απόκρημνα βουνά και οι παγετώνες για πολική περιπέτεια.